CHP Mersin il kongresinin yapılacağı şu günlerde, çarşaf liste demokrasinin olmazsa olmazı olarak sunulmaktadır. Özü başta söyleyip tartışmaya sonra devam edelim: Şüphesiz, çarşaf listenin olumsuzlukları blok liste ile karşılaştırmalı biraz daha azdır. Ancak çarşaf liste ile demokratik olunacağı iddiası abartılıdır. Neden?
Blok liste, seçime giren her bir grubun tek tek grup olarak oylanmasını gerektirirken, çarşaf liste bütün grupların tek listede yer aldığı ve oy kullananların yönetim veya delege sayısına yakın tercihte bulunmalarını (alt ve üst sınır var; sınırların dışına çıkan oylamalar geçersiz sayılır) gerektirir. Blok liste ile karşılaştırmalı, çarşaf liste olanaksız değil ama oldukça karmaşık bir yöntemdir. Örneğin 100 delege seçilecekse, oy kullanacaklar, tüzüğe göre minimum (%) 90, maksimum 100 adayı işaretlemeli; 90 altı ve 100 üstü sayıda işaretlenmiş çarşaf oy pusulası geçersiz olur. 22 kurultay delegesinin seçileceği Mersin İl Kongresinde minimum 20 maksimum 22 adayın işaretlenmesi gerekir. Yani oy kullanmak için, epey zaman harcanması gerekir.
Burada iki soru sormak gerek: Birincisi, çarşaf liste yöntemi de, blok liste ile aynı sonucu doğurabilir mi? İkincisi, çarşaf liste farklı yaklaşımların temsilini olanaklı kılabilir mi?
Çarşaf liste yönteminde, gruplar blok halinde oy kullanırlarsa, ki buna anahtar liste ile ulaşılabiliyor, blok liste ile çok benzer bir sonuca ulaşılır. Her bir grup, kendi istedikleri kişilerin sıra numarasını rakam olarak yazıp taraftarlarına dağıtarak oy kullanmalarını sağlıyor. Çıkan sonuç, birkaç istisna dışında blok listeden farklı olmuyor, çünkü oy kullanan delegeler, seçilecek olan sayı kadar oy kullanıyorlar. Oy kullananların yarıdan bir fazlası, bir anahtar listeye göre oy kullanırsa, sonuç blok liste ile aynı olur. Böylece, seçilen yönetim ve delegeler, tabanı yansıtmaktan ziyade, belli grup veya grupların temsilcileri ile sınırlı kalıyor. Yani temsilde adalet sorunu devam ediyor.
Demokrasi açısından baktığımızda ise olması gereken, farklı kişilerin değil fakat farklı bakış eğilimlerde olan grupların / kişilerin temsilinin sağlanmasıdır. Aynı anlayışa sahip olan farklı kişiler arasında seçim yapılmasının, demokrasi açısından çok da anlamlı istanbul yabancı escort olduğunu ileri sürmek anlamsızdır. Aynı anlayışa sahip kişiler arasında seçim yapıldığında, ABD başkanlık seçimlerine benzer ideolojisiz bir yarış ortaya çıkar: Yakışıklık, geçmişin tartışılması, güzel konuşma dikkate alınırken; sorunlara getirilen çözüm önerileri / politikalar, dünya görüşü gibi parametreler yarış içinde dikkate alınmıyor.
Dolayısıyla, olması gereken farklı anlayışların yarışmaya girmesine olanak sağlayacak yöntemler üzerinde tartışmaktır. Bu da, daha önce yazdığım gibi, seçimlerde delege dağılımının, listelerin aldıkları oy oranına göre yapılmasıdır. Ancak ilçe yönetim ve delege seçimleri doğrudan üyelerle yapılmalıdır. Böylece hem uzun zaman alan seçimler hızlıca yapılmış olur, hem de il delege seçiminde farklı gruplar temsil olanağı bulabilirler. Tabii farklı gruplar arasındaki yarış program, politika veya çözüm önerlerini içeren, “ben daha iyi yaparım” biçiminde olacak şekilde kurgulanması gerekir.
Ancak öncelikle ve hızlıca, üye sisteminin gözden geçirilmesi ve getirilecek kriterler ile sağlıklı devam etmesi sağlanmalıdır. Sağlıklı üye sistemi için bu aşamada, parti içi eğitime katılma ve düzenli aidat ödeme kuralları önerilebilir.
Bütün bu yazdıklarıma rağmen, 2019 seçimlerinin önemi dolayısıyla, daha önce belirttiğim gerekçelerle, Mersin CHP İl Kongresine tek liste ile gidilmesi düşüncem devam ediyor.
