13.
- Babam ve annemin ölümünün üzerinden tamı tamına 5 yıl geçmişti. 13 Aralık 1917 günü, akşamın o şımarık, o kışkırtıcı penceresinde olanlar, soba kurulmuş gibi sımsıcaktı zihnimde. Her gün, her saat utancın en büyük mertebesini yaşadım, devasa çukurlar kazınmıştı kalbimin her yanına. O sonbahar günü, 13 Aralık 1917’de yaşanan hadise, etrafı dikenli telle çevrili bir hapishaneden başka bir şey değildi. Tüm varlığım, hareketlerim, o cehennemin etrafında dönüyordu, parçaları birleştirmek için girdiğim tüneller, çöplüğün o saf ve korunaksız yapısı, ıstırabın en ihtişamlı olanıydı.
- Amcam öldükten sonra dayımın yanına taşındım. Annemin deyişiyle pasaklı, çatlak, başına buyruk biriydi, Agustin dayım; dünya yıkılsa umurunda olmazdı, hatta bir keresinde, o koca cüssesini kaldırmayıp, ekinlerin yanmasını gözünün ucuyla izlemişti. Cana yakın biriydi, ama çok konuşmazdı; ayda bir kasabaya iner, zamanının çoğunu kitap okuyarak geçirirdi. Birde o çok sevdiği gramofon; mutluluk, yüzünün en ücra köşelerine yayılırdı. Ona taşındığım günün sabahı, yaylı sandalyesine oturmuş, piposunu tüttürürken: “Evlat,” dedi, “bu evde istediğini yapabilirsin, fakat salondaki eskitme, mavi dolabı her ne koşul altında olursan ol, açmayacaksın.”
- Dayımın net ve keskin buyruğu, sanki yepyeni bir kapı aralamıştı ruhuma; beni ele geçiren o karanlık fırtına, bir nebze olsun durulmuştu, zihnimi kemiren suç mahalli ara vermişti çalışmalarına bir bakıma. Yeni bir muhitteydim, yeni arkadaşlar edinmiştim; okul, evimizin iki kilometre uzağında, kasvetli kilisenin az ötesindeydi. Zaman akıp gidiyordu. Bir taraftan da çömlek işine merak salmıştım; çamurun aldığı şekil beni cezbediyordu, içimde tutuşan bu ateş, şimdiye kadar hiç tatmadığım bir tutkuya sürüklüyordu beni. Aralıksız her gün, Manos ustanın atölyesine uğrar, hiçbir sözünü kulak ardı etmeden, işin inceliğini kapmaya çalışırdım.
